روش تحقیق بررسی و کنترل آلودگی صدا در شرکت صنایع تیغ‌ ایران

دانلود مقاله روش تحقیق بررسی و کنترل آلودگی صدا در شرکت صنایع تیغ‌ ایران
اهمیت موضوع
در عصر حاضر پیشرفت فنآوری در تمام زمینههای صنعتی و گسترش کاربرد وسیع وسایل و ماشینآلات و تجهیزات مختلف را به همراه داشته واین رشد سریع سبب گردیده تا انسان در زندگی روزمره و شغلی خود هر چه بیشتر تحت تأثیر آشفتگیهای ناخوشایند صدا با شدتهای مختلف قرار گیرد به طوری که امروزه صدا جزیی از زندگی انسان را تشکیل میدهد به همین جهت صدا یکی از خطرات شغلی و صنعتی به شمار میآید و بسیاری از کارگران به ویژه شاغلین بخش صنعت در معرض عامل زیانآور صدا قرار دارند.

بیان مسأله
نیاز به صنعت و تکنولوژی در جامعه با توجه به رشد جمعیت،ایجاد کارخانجات و کارگاههای صنعتی راایجاب میکند. تاریخچه زندگی انسان نشان میدهد که انسان برای ارضای روح خود به آراستگی ظاهر دارد و برایاین آراستگی ابزار و امکاناتی نیاز میباشد که یکی از آنها وسیلهای به نام تیغ میباشد. تیغ که برای بریدن از زمانهای دیرین به کار میرفته شکلها و جنسهای متفاوتی جهت استفادههای گوناگون داشته است. تیغ صورت تراش نیز از ابتدا تاکنون تغییر قابل ملاحظهای داشته تا به شکل کنونی درآمده است. برای ساخت تیغ صورت تراش کارخانهای در سال ۱۳۴۶ درایران احداث گردید.
این شرکت دارای منشاء اسکاتلندی به صورت سهامیخاص بود برای ساخت تیغ ابتدا مواد اولیه که از جنس فولاد با طول و عرض و ضخامتهای مشخص میباشد از زیر دستگاههای پرس عبور میکنداین دستگاهها به دلیل نوع پروسه کار و فرسودگی سروصدای زیادی تولید کرده که مسببایجاد مشکلاتی جسمانی جهت کارگراناین قسمت میگردد. تعداد ضربههای مداوم تقریباً ۸۰۰ بار در دقیقه میباشد که تعداد ۳ عدد ازاین دستگاههای پرس در ابتدای سالن تولید سببایجاد سروصدای خارج از حد استاندارد را برای پرسنل شاغل دراین قسمت میگردد.
بدیهی است به دلیل خارج از حد استاندارد بودناین سروصدا در طول سالیان متمادی پرسنلاین قسمت دچار مشکلات جسمانی ناشی از سروصدا نظیر کاهش شنوایی گردیدهاند که متأسفانه آزمایشات پارکلینکی ادیومتری نیزاین موضوع را تأئید مینماید و بازگشت شنوایی اکثریت آنها نیز امکانپذیر نمیباشد. به همین علت تعداد زیادی از پرسنلاین قسمت درخواست بازنشستگی پیش از موعد به دلیلاین شرایط کاری را نمودهاند و مطابق بخشنامههای مشاغل سخت و زیانآور مدیریتاین شرکت میبایست ظرف مدت معین نسبت به حذف عامل زیانآور محیط اقدام نماید که امید است با پیشنهادهایی که پس از اندازهگیریهای دقیق و مطالعات کارشناسی ارائه میگردد نسبت به اجرایاین پیشنهادات و کاهش سروصدا به حد استاندارد به صورت عملی اقدام گردد.

اهداف پژوهش
هدف کلی:
بررسی و کنترل آلودگی صدا در شرکت صنایع تیغایران (لامیران) در سال ۸۲-۱۳۸۳٫
اهداف ویژه پژوهش:
۱٫ شناسایی منابع مولد صدا و اندازهگیری آن.
۲٫ تجزیه و تحلیل صدا و مقایسه نتایج آن با منحنی استاندارد.
۳٫ تعیین زمان مواجهه کارگران با صدا.
۴٫ تعیین سهم منابعی که آلودگی صوتی بیشتری دارند.
۵٫ تعیین میزان صدا در محیط زیست اطراف.
۶٫ طراحی جهت کنترل آلودگی.

سوالات پژوهش
۱- صدایایجاد شده در واحدهای پرس تیغ شرکت لامیران به چه میزان میباشد واین میزان در مقایسه با استاندارد جهانی چگونه است؟
۲- در صورتی که مقادیر ارزیابی شده صدا بیش از حد مجاز باشد با توجه به میزان جذب صوت در محیط چه راهحلهایی جهت کنترل و کاهش صدا ارائه گردد؟

مروری بر پژوهشهای گذشته در خصوص بررسی سر و صدا
با توجه به بررسی به عمل آمده و اطلاعات بر گرفته از پایگاههای علمیمرکز اطلاعات و مدارک علمیایران در خصوص مقالههای انجام شده توسط دانشجویان کارشناسی ارشد در داخل و خارج از کشور نتایج ذیل حاصل گردید که به اختصار توضیح داده میشود.
در سال ۱۳۵۹ توسط آقای محمد علی قاجار کوهستانی پایاننامه بررسی اثرات سروصدا به شنوایی کارگران باتریسازی نیرو و تسلیحات ارتش صورت گرفته است.
در سال ۱۳۵۱ در دانشگاه تهران پایاننامه فوق لیسانس آقای فرهنگ اکبر خانزاده در خصوص بررسی و کنترل سر و صدا در کارخانه نساجی صورت گرفته است
در سال ۱۳۷۲ در دانشگاه تربیت مدرس تهران آقای مجید معتمدزاده به بررسی اثرات توام صدا و نوبتکاری روی پارامترهای فیزیولوژی کارگران در یک صنعت شیمیایی پرداخته است.
به منظور بررسی اثرات توام احتمالی صدا و نوبتکاری روی پارامترهای فیزیولوژیکی کارگران (درجه حرارت بدنـ ضربان قلب و فشار خون) مطالعه کل روی جمعیت کارگری (۱۰۰۰نفر) در یک صنعت شیمیایی در تهران انجام گرفت. کلیه کارگران مورد مطالعه به حسب تماس با صدا و نوبت کاری به پنج گروه زیر تقسیم شدهاند:
۱- کارگران روز کار بدون تماس با صدا (۱۱۵ نفر به عنوان گروه شاهد).
۲- کارگران روز کار در معرض صدای ناپیوسته (۴۴ نفر).
۳- کارگران دوشیفت کار بدون تماس با صدا (۱۸۰ نفر).
۴- کارگران سه شیفت بدون تماس با صدا (۱۷۳ نفر).
۵- کارگران سه شیفت کار در معرض صدا (۲۱۶ نفر).

تعداد افراد سیگاری در گروه نوبتکاری بیشتر از روزکاران بود همچنین فراوانی بیماریهای معده رودهای در گروه نوبتکاری سه شیفت بیشتر از کارگران روزکار بود. آنالیز رگرسیون نشان داد که با کنترل سن سیگار کشیدن و وزن، سابقه نوبتکاری و سابقه تماس با صدا و با فشار خون سیستولیک رابطه گرایش معنیدار دارند. ضربان قلب افزایش یا کاهش معنیدار را در اثر صدا و نوبت کاری نشان نداد.
همچنین تغییرات در تراز صدا بالاتر از تأثیری روی پارامترهای فیزیولوژیکی نداشت. نتیجه آنکه اثرات توام صدا و نوبتکاری روی فشار خون سیستولیک و دیاستولیک افزایش وجود دارد و دراین بین اثر صدا قویتر از تأثیر نوبتکاری است.
در سال ۱۳۷۲ خانم منیژه فریور به بررسی اثر سروصدا بر روی کارگران شرکت داروسازی الحاوی پرداخته است (دانشگاه علوم پزشکی تهران).
ایشان در یک بخش صنعت داروسازی اثرات سرو صدا را روی کارگران شاغل در محیط پر سروصدا بررسی نمودند. برایاین کار در بخشهای مختلف ساخت، پرس، بستهبندی و شیشهشویی از طریقایستگاهبندی یک نقشه کامل از قسمتهای مختلف تهیه نموده و توسط دستگاه آنالیزور صوت شدت صوت در نقاطایستگاهبندی شده در فرکانسهای مختلف اندازهگیری نموده بعد از تثبیت شدت صوت بالاتر از استاندارد در بعضی از نقاط اندازهگیری شده و برحسب حرکت کارگران دراین نقاط ۱۲ نفر را از بخشهای مختلف جهت آزمایش و کنترل شنوایی انتخاب نموده و به مرکز ناشنوایان فرستاده طی آزمایشات مرحله اول و تثبیت نوع ضایعه و صدمات وارده برایاینکه پیش رونده و یا غیر پیش رونده بودن ضایعه را مشخص نمایند هر سه ماه یکبار و در چهار مرحلهاین افراد جهت سنجش به مرکز رفاه فرستادهاند. تمام افراد مورد آزمایش از جهت سن، شرایط کاری، منحنی کار، رعایت اصول بهداشت حرفهای و سابقه بیماری موثر … مورد مطالعه قرار گرفتهاند. که نهایتاً نظر پزشک با مطالعه ادیوگرامها بدین ترتیب میباشد:
۱- پرهیز از محیط پر سرو صدا جهت جلوگیری از پیشرفت بیماری لازم است(مخصوصاً افراد شیشهشویی)
۲- استفاده از وسایل حفاظت انفرادی استاندارد و آموزشهای لازم جهت استفاده از آنها ضروری است ( در تمام بخشها)
۳- تغییر مکان کاری کارگر تا بهبودی نسبی او و انجام آزمایشات سنجش شنوایی بعد از ۶ماه جهت تعیین ضایعه ضروری است (افرادی که تغییر مکان داده میشود)
۴- از نظر بهداشت حرفهای و پیشگیری نیز نکات زیر در کارخانه باید مورد توجه قرار گیرد.
۵- بهبودی بخشیدن به شرایط کاری و کاهش سروصدا محیطهای کار به حدود مجاز بخصوص در بخشهای پودرسازی و شیشهشوئی
۶- شناسایی و کشف حساسیتهای انفرادی در برابر سروصدا و مراقبت ازاین افراد در تمام قسمتهای شرکت
۷- استفاده از وسایل حفاظت شنوایی

همچنین در سال ۱۳۷۴ آقای محمود قاسمپور مقالهای بعنوان آلودگی صدا و نقشهسازی اکوسیستمهای شهری را در دانشگاه تربیت مدرس تهران به انجام رساندهاند.این مطالعه با هدف شناسایی و معرفی مهمترین آلایندههای صوتی در تهران صورت گرفت و ضمن اندازهگیریهای مونومتریکایستگاههای تحقیق، سونوگراف هر منطقه ترسیم شد. در حین مطالعات روی اکوسیستم شهری همزمان بااین اندازهگیریها نظرخواهی عمومیبه صورت کار پرسشنامهای صورت گرفت و نتایج تفسیر آن در بیان تاثیرات مخرب صدا در فعالیتهای روزمره انسان و زندگی شهرنشینی بکار رفت.
در هرایستگاه ضمن اندازهگیری نوسانات صوتی تعداد خودروهای عبوری نیز شمارش گردید.این شمارشها به تفکیک خودروهای سبک، سنگین و موتور سیکلتها انجام گرفت. تمامیشمارشها در سه زمانبندی ۵، ۱۵، ۲۰ دقیقهای انجام شد و مدلسازی رژیم ترافیکی را شکل داد.این مدل که برای اولین بار ارائه میگردید بخوبی جوابگوی رابطه میزان صدا و شاخصهای چندگانه ترافیک بود. اما در نظر گرفتن عامل سرعت در مدل بدست آمده نیاز به تعمیق بیشتر و تکرار آزمایشها دارد.
برخلاف انتظار پس از ترسیم نقشه همتراز صدا برای شمال غرب تهران معلوم شد که مساحت نواحی آلوده درجه ۳ (مناطق بالای ۷۰ دسیبل در مقیاسA) قابل توجه است. لذا ادامهاین نوع مطالعات در مناطقی از تهران که تاکنون نقشه همتراز صوتی نداشتهاند به علاقمندان توصیه شده است در پایان پیشنهاداتی جهت کاهش بار آلودگی صوتی در تهران ارائه گردید.
همچنین در سال تحصیلی ۸۲-۱۳۸۱ آقای نعمتالله قنبری در دانشگاه آزاد اسلامیواحد علوم و تحقیقات در خصوص بررسی و کنترل آلودگی صدا در صنایع چوب و کاغذ مازندران (واحد۳۰۰) به بحث و بررسی پرداخته،ایشان به منظورایجاد شرایط اکوستیک مناسب در واحد ۳۰۰ صنایع چوب و کاغذ مازندران پس از تهیه نقشه صوتی به روشایستگاهبندی، تعداد ۴۰ایستگاه اندازهگیری تراز فشار صوتی در بسامدهای مرکزی ۸ گانه برحسب اکتاباند اندازهگیری کرده و جهت ارزیابی زیست محیطی در دو نقطه مشخص اندازهگیری به انجام رسانده است نهایتاً جهت کنترل صدا از میان مواد جاذب صوتی و جذب کنندههای فلزی سوراخدار حاوی لایههای جاذب به صورت آویزان شده از سقف کارگاه طراحی پیشنهاد دادهاند. همچنین آموزش بهداشت، استفاده از وسایل پیشگیری فردی، معاینات ادواری کارکنان و برنامه تعمیر و نگهداری منظم را جهت کم کردن صدمات ناشی از آلودگی صوتی بعنوان سایر آلویتهای پیشنهاد دادند.
در سال ۱۹۹۰ آقای علیرضا قربانعلی اللهیاری در دانشگاه شفیلد انگلستان به موضوع کنترل فعال در سه بعد فضایی به تحقیق پرداختند. ضمناً در سال ۱۹۹۲ آقای لطفالله وقفی در دانشگاه شفیلد انگلستان در خصوص کنترل سروصدا به روش فعال به بحث و تحقیق پرداختند.
همچنین در سال ۱۳۸۳ آقای زنگنه از دانشکده علوم تحقیقات دانشگاه آزاد راههای کنترل صدا در شرکت سیمان اصفهان را بررسی و ارائه طریق نموده است.

فصل دوم ـ تاریخچه و خط تولید شرکت صنایع تیغایرانـ رایزان
مقدمه
کارخانه تولید تیغ درایران برای اولین بار در آبان ۱۳۴۶ شمسی در محل فعلی با نام شرکت پرمایایران افتتاح گردید.این شرکت دارای منشاء اسکاتلندی و سهامیخاص بود.
در آن زمانایران چون از نظر بازار مصرف و نیروی کار ارزان مورد توجه شرکتهای بینالمللی جهت سرمایهگذاری قرار داشت، اولین تولید کننده تیغ اصلاح به شکل فعلی کمپانی (ژیلت) نیز جهت بدستگیری انحصار تولید تیغ درایران اقدام به تلاشی مستمر و گسترده نمود تا صاحبان شرکت پرما را به واگذاری کارخانه راغب نماید.
بالاخره در سال ۱۳۴۹ کمپانی ژیلت با مشارکت تعدادی از سهامدارنایرانی موفق به خریداین کارخانه گردید و در طی دو سال گذشته از تعویض کلیه ماشینآلات فضای کارخانه را نیز گسترش داده و با نام ناستایران و ۶۷ نفر پرسنل به فعالیت تولیدی اقدام نمود.
این شرکت به مرور فعالیت تجاری خود را گسترش داد و نمایندگی پخش معدودی از محصولات ژیلت درایران را نیز به عهده گرفت و با افزایش تولید گذشته از تأمین مصرف داخلی موفق به صدور محصول خود گردید و هرساله میزان قابل توجهی از تولیدات خود را به کشورهای دیگر مخصوصاً شوروی سابق صادر مینمود.
شرکت در سال ۱۳۵۵ تغییر نام داد و با اسم جدید (شرکت لامیران سهامیعام) با مدیران خارجی به فعالیت خود استمرار بخشید و بالاخره در سال ۱۳۵۷ بعد از انقلاب و خروج مدیران خارجی ازایران به وکالت تحت سرپرستی و مدیریتایرانی قرار گرفت.
در سال ۱۳۶۱ پس از طرح مشکلاتایران و انگلستان در دادگاه لاهه ژیلت به واگذاری سهامداران فراری نیز پس از مصادره در اختیار بعضی از ارگانهای دولتی و تحت پوشش سازمان صنایع ملیایران گذاشته شد و در همین زمان به شرکت (تیغایران) سهام عام تغییر نام یافت.
در سال ۱۳۷۰ و در پی سیاست خصوصی سازی از طرف دولتی جمهوری اسلامیایران میزان قابل توجهی از سهام سازمان صنایع ملیایران در سازمان بورس اوراق بهادار به معرض فروش گذاشته، کهاین امر موجب کاهش حجم سهام سازمان صنایع گردید و شرکت از تحت پوشش خارج و بعد از سال ۱۳۷۱ مجدداً به لامیران (شرکت سهامیعام) تغییر نام یافت.
این شرکت در حال حاضر تحت نظارت مدیران خصوصی و با ۲۸۵ نفر پرسنل به امر تأمین بخشی از نیاز جامعه مشمول بوده و میزان قابل توجهی از بازار مصرف حوزه خلیجفارس و بلوک شرق را به محصول خود اختصاص داده است.

موقعیت جغرافیایی شرکت
شرکت لامیران از نظر جغرافیایی در جنوب شرقی تهران، در محدوده شهری واقع گردیده و توسط مناطق مسکونی احاطه گردیده است.
این شرکت از سه طرف با راههای ارتباطی همجوار میباشد و اگر چه دارای ۴ درب ارتباطی به سه خیابان (شمالی، جنوبی، غربی) میباشد ولی تنها از درب شمالی بعنوان تردد پرسنل و ارباب رجوع و همچنین ورود و خروج مواد و کالا از درب جنوبی مورد استفاده قرار میگیرد و عملاً دو درب غربی دیگر همیشه بسته و بلااستفاده میباشد.
خیابان شمالی ۳۵ متری و از راههای اصلی شهر میباشد که به مبادی ورود و خروج شهر مرتبط است. خیابان غربی ۱۲ متری میباشد که در نهایت به یکی از بزرگراههای جنوبی تهران (اتوبان بعثت) ارتباط پیدا میکند. خیابان جنوبی ۸ متری میباشد که ضمن ارتباط با خیابان غربی شرکت راه ارتباطی به خیابانهای فرعی دیگر اطراف شرکت میباشد.